دیابت در کودکان چه علائمی دارد؟ شیوع این بیماری در بین کودکان و نوجوانان در سراسر جهان در حال افزایش است. دیابت نوع یک، از شایع ترین بیماری های مزمن دوران کودکی است. دیابت در کودکان موجب بروز مشکلاتی مانند بیماری های کلیوی، مشکلات قلب و عروق، نابینایی و کم بینایی، چربی خون، افزایش وزن کودکان، عدم درمان زخم ها و.. می‌شود. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره دیابت در کودکان بیان کنیم، با ما همراه باشید.
دیابت در کودکان چیست؟
دیابت یک بیماری مزمن بوده که در آن سطح بالایی از قند در جریان خون وجود داشته باشد. به طور کلی هورمونی به نام انسولین که در لوزالمعده ساخته می‌شود به گلوکز اجازه حرکت از خون به سلول های بدن را داده تا از آن برای انرژی استفاده کند. دیابت در کودکان زمانی رخ می‌دهد که در بدن انسولین کافی وجود نداشته یا بدن به درستی به انسولین پاسخ ندهد.
علائم دیابت کودکان
دیابت در کودکان نشانه هایی دارد که در ادامه قصد داریم به آن ها اشاره کنیم. نشانه هایی مانند:
- ادرار بیش از حد
- خستگی و ناراحتی به طور مداوم
- افزایش اشتها
- کاهش وزن
- افت توانایی تمرکز
- بوی شیرین دهان
- شب ادراری
- احساس تشنگی
- تاری دید
- تحریک پذیری عصبی
- احساس بوی میوه در دهان هنگام تنفس
- افزایش تعداد عفونت ها
انواع دیابت در کودکان
انواع مختلفی از دیابت وجود دارد که می‌تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد که هر کدام علل، علائم و رویکردهای درمانی خاص خود را دارند. آگاهی والدین و مراقبان از انواع مختلف دیابت در کودکان برای مدیریت موثر این بیماری و ارائه بهترین مراقبت ممکن برای کودک بسیار مهم است. انواع دیابت در کودکان عبارتند از:
دیابت نوع 1
دیابت نوع 1 شایع ترین نوع دیابت تشخیص داده شده در کودکان است. زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. در نتیجه بدن قادر به تولید انسولین نیست که برای تنظیم سطح قند خون ضروری است. کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 نیاز به تزریق روزانه انسولین یا استفاده از پمپ انسولین برای کنترل سطح قند خون خود دارند. علائم دیابت نوع 1 در کودکان ممکن است شامل افزایش تشنگی، تکرر ادرار، کاهش وزن ناگهانی، خستگی و تحریک پذیری باشد.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 که زمانی به عنوان وضعیتی در نظر گرفته می‌شد که عمدتاً بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌داد، به طور فزاینده ای در کودکان، به ویژه آنهایی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند، شایع می‌شود. دیابت نوع 2 زمانی رخ می‌دهد که بدن در برابر اثرات انسولین مقاوم می‌شود یا زمانی که لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی برای رفع نیازهای بدن نباشد. درمان دیابت نوع 2 در کودکان ممکن است شامل اصلاح شیوه زندگی مانند تغییرات رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی و همچنین داروهای خوراکی یا انسولین درمانی در برخی موارد باشد.
علت دیابت کودکان
دیابت در کودکان یک بیماری مزمن است که بر نحوه پردازش گلوکز توسط بدن تاثیر می‌گذارد. عوامل متعددی در ایجاد دیابت در کودکان نقش دارند و درک این علل برای مدیریت و پیشگیری موثر ضروری است. علل دیابت کودکان شامل موارد زیر است:
استعداد ژنتیکی
ژنتیک نقش مهمی در ایجاد دیابت در کودکان دارد. سابقه خانوادگی دیابت، به ویژه دیابت نوع 1، خطر ابتلای کودک به این بیماری را افزایش می‌دهد. تحقیقات نشان داده است که ژن‌های خاصی می‌توانند افراد را مستعد حملات خودایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس کنند که منجر به ایجاد دیابت نوع 1 می‌شود. علاوه بر این، اگر یکی از والدین مبتلا به دیابت نوع 1 باشد، خطر ابتلای فرزندشان به این بیماری تقریباً 5 تا 6 درصد است و اگر هر دو والدین به این بیماری مبتلا باشند، این خطر به 13 درصد افزایش می‌یابد.
پاسخ خود ایمنی
دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های بتای تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می‌برد. علت دقیق این پاسخ خود ایمنی به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. برخی محرک‌های محیطی، مانند عفونت‌های ویروسی یا قرار گرفتن در معرض سموم خاص، ممکن است یک پاسخ خود ایمنی را در افراد مستعد ژنتیکی آغاز کند و منجر به ایجاد دیابت نوع 1 شود.
عوامل محیطی
عوامل محیطی، مانند قرار گرفتن زودهنگام در معرض ویروس ها یا سموم خاص، ممکن است در شروع دیابت در کودکانی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند، نقش داشته باشد. عفونت های ویروسی، به ویژه انتروویروس هایی مانند ویروس کوکساکی، در ایجاد دیابت نوع 1 نقش دارند. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان داده اند که قرار گرفتن زودهنگام با شیر گاو یا برخی عوامل غذایی در دوران شیرخوارگی ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 1 را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک کامل تأثیر این عوامل محیطی بر ایجاد دیابت در کودکان مورد نیاز است.
مقاومت به انسولین
دیابت نوع 2، که زمانی در نظر گرفته می‌شد یک بیماری عمدتاً بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌داد، به طور فزاینده ای در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود. مقاومت به انسولین، یکی از ویژگی‌های کلیدی دیابت نوع 2، زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بدن کمتر به اثرات انسولین پاسخ می‌دهند و منجر به افزایش سطح گلوکز خون می‌شوند. افزایش نرخ چاقی در دوران کودکی و سبک زندگی کم تحرک به افزایش شیوع مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 در کودکان کمک کرده است. اضافه وزن بدن، به ویژه چاقی شکمی، یک عامل خطر مهم برای مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 در کودکان است.
دیابت بارداری
کودکانی که از مادرانی که در دوران بارداری دیابت بارداری داشتند، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی هستند. کودکانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد می‌شوند ممکن است عوامل ژنتیکی را به ارث ببرند که آنها را مستعد مقاومت به انسولین و اختلال در متابولیسم گلوکز می‌کند و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در دوران کودکی یا بعد از آن افزایش می‌دهد.
دیابت در کودکان از چه سنی شروع می‌شود؟
سن شروع دیابت در کودکان بسته به نوع دیابت متفاوت است. دیابت نوع 1 اغلب در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود و اوج شروع آن در سنین 10 تا 14 سالگی رخ می‌دهد. با این حال، می‌تواند در کودکان کوچکتر از جمله کودکان نوپا و نوزادان نیز ایجاد شود. دیابت نوع 2 بیشتر در نوجوانان، به ویژه آنهایی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، ایجاد می‌شود، اما ممکن است در کودکان کوچکتر نیز رخ دهد.
دیابت در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر هر کدام از نشانه های بالا در کودک خود مشاهده کردید حتما بهترین متخصص غدد تهران مراجعه کنید تا کودک ما را معاینه کند. بهترین روشی که پزشک برای تشخیص دیابت در کودکان مورد استفاده قرار می‌دهد، آزمایش خون می‌باشد. آزمایش قند خون می‌تواند شامل آزمایش تحمل گلوکز، آزمایش قند خون دو ساعته، آزمایش قند خون تصادفی و آزمایش قند خون ناشتا باشد.
عوارض دیابت در کودکان
وجود دیابت در کودکان در مدتی طولانی و عدم درمان آن می‌تواند باعث بروز مشکلاتی که در زیر به آن ها اشاره می‌کنیم شود.پس حتما این موضوع را جدی گرفته و کودک خود را نزد پزشکی با تجربه و مهارت برده تا از بروز عوارض جبران ناپذیر جلوگیری کنید. مشکلاتی مانند:
- خشکی پوست
- بیماری های دهان و دندان
- آسیب رسیدن به کلیه ها و دیگر ارگان های مهم بدن
- بروز بیماری های چشمی
- آسیب به سیستم قلبی و عروقی