نرمی استخوان یا استئوآرتریت، عارضه ای است که به دلیل کمبود ویتامین D، فسفات و کلسیم در روده، ظاهر می شود. چنانچه در کودکی ظاهر شود، به آن راشیتیسم یا ریکتز ( عارضه پای ضربدری) و اگر در بزرگسالی ظاهر شود، به آن استئومالاسی گفته می شود.
چه افرادی به نرمی استخوان دچار می شوند؟
- افرادی که کمبود ویتامین D دارند.
- نوزادانی که قادر به هضم لاکتوز شیر نیستند.
- افرادی که زیاد لباس می پوشند.
- افرادی که پوست تیره دارند.
- افرادی که سوء تغذیه دارند.
- افرادی که کمتر در معرض آفتاب قرار می گیرند.
- افرادی که گیاه خوار هستند و ماهی و گوشت مصرف نمی کنند.
- افرادی که مقدار کمی عناصر غذایی جذب می کنند.
- افرادی که از بیماری کلیوی یا کبد رنج می برند.
- افرادی که بیش از حد از پماد و کرم های ضد آفتاب استفاده می کنند.
- افرادی که روزانه کلسیم کمتری مصرف می کنند.
علل و نشانه های نرمی استخوان
- پای ضربدری
- تاخیر در رشد دندان های کودکان
- کاهش قد
- جمجمه نرم و شکننده
- بدن درد و استخوان درد
- برآمدگی قفسه سینه
- خمیده و منحنی شکل شدن ستون فقرات
- اختلال و ناهنجاری در استخوان ها
- شکننده شدن استخوان ها
- گرفتگی مفاصل و عضلات دست و پا
- گز گز شدن لب و انگشتان
- ضعف عضلانی
تشخیص نرمی استخوان
- انجام یک آزمایش خون ساده متوجه می شود که ویتامین D یا کلسیم بدنش کم است.
- مراجعه به پزشک حاذق و بررسی پرونده پزشکی، بررسی مواد غذایی روزانه اش
- انجام رادیوگرافی استخوان ها
- انجام اشعه ایکس
- بافت برداری از استخوان های بدن
- عکس برداری از استخوان ها
راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست ؟
راشیتیسم یا نرمی استخوان یک بیماری استخوانی در بچه ها است که موجب ضعیف شدن استخوان ، پاهای پرانتزی و تغییر شکل در اندام ها می شود در این بیماران به دلایلی کلسیم ، فسفر یا ویتامین D به اندازه کافی در اختیار تولید استخوان قرار نمی گیرد .
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به نرمی استخوان هستند ؟
افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به نرمی استخوان هستند :
- شیر مادر ویتامین D زیادی ندارد پس اگر بچه ای به مدت طولانی فقط از شیر مادر تغذیه کند و از مکمل ویتامین D استفاده نکند ممکن است در خطر ابتلا به راشیتیسم باشد.
- مصرف کم کلسیم
- قرار نگرفتن در معرض تابش آفتاب : ویتامین D در پوست بدن انسان و با تابش نور آفتاب ساخته می شود .پس تابش ناکافی نور خورشید می تواند زمینه ساز راشیتیسم باشد .
- کسانی که پوست تیره دارند نیاز به نور بیشتری برای ساخت ویتامین D دارند و در نور کم بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار می گیرند .
- کسانی که به کاتوز حساسیت دارند به علت مصرف ناکافی لبنیات می توانند در معرض خطر این بیماری قرار بگیرند .
علائم راشیتیسم یا نرم استخوان
- مهم ترین آنها عبارتند از خواب آلودگی ، شلی و ضعف عضلانی ، تاخیر در رشد ، پای پرانتزی و مچ دست کلفت .
- در موارد شدید ممکن است شکل قفسه ی سینه ی بچه تغییر کند ، تشنج هم از دیگر علائم حالات شدید بیماری است .
- پزشک معالج بعد از معاینه بیمار از رادیوگرافی استخوان ها و آزمایشات خون برای کمک به تشخیص استفاده می کند .
درمان نرمی استخوان
درمان این بیماری با تجویز کلسیم و ویتامین D است . معمولاً چند ماه طول می کشد تا وضعیت بیمار به حد طبیعی برسد . بسیاری از تغییر شکل اندام مانند پای پرانتزی با درمان دارویی خود به خود خوب می شوند .
در حالات شدید تغییر شکل استخوان ها ممکن است برای درمان به جراحی نیاز باشد .
با این حال بعضی تغییر شکل های استخوانی که در لگن یا قفسه سینه به وجود می آید و یا مشکلات قدی که برای بیمار به وجود آمده ممکن است برای همیشه برای وی باقی بماند .
پیشگیری از بروز راشیتیسم
با انجام اقدامات زیر می تواند مانع از بروز بسیاری از موارد بیماری شد :
- در بچه هایی که فقط شیر مادر مصرف می کنند باید روزانه ویتامین D به صورت قطره ای مکمل استفاده کنند .اگر مادر شیرده هم ویتامین D بیشتری مصرف کند میزان آن در شیر وی بیشتر می شود .
- بچه ها نیاز دارند تا روزی دولیوان شیر مصرف کنند این مقدار در نوجوانان باید به روزی 3 تا 5 لیوان افزایش یابد .
- در بچه هایی که به شیر حساسیت دارند باید کلسیم را به صورت مکمل های غذایی به بچه داد .