اختلال رشد در کودکان چیست؟

اختلال رشد در کودکان چیست؟ در این مورد چقدر می دانید و آیا کودک شما نیز به این مشکل برخورده اید؟ اختلال رشد معمولا در سنین 1 الی 3 سال خود را نشان می‌دهد. کودکان بسیار کمی هستند که از این مشکل رنج می‌برند. این مشکل بسیار نادر است اما در صورت بروز خیلی علائم آشکاری دارد. در واقع کاهش وزن کودک، بی اشتهایی او و در نهایت مشکلاتی که در اثر سوء تغذیه خود را نشان می‌دهد، از نشانه های آن هستند. به همین کودکانی که این مشکل را دارند باید بستری شوند و برای مدتی هر چند کوتاه، سرم تقویتی دریافت کنند. در این مطلب قصد داریم با بهره گیری از دانش و تجربه آقای دکتر مهران زمان زاده بیشتر به این موضوع بپرداریم. دکتر مهران زمان زاده بهترین متخصص داخلی در تهران است که تجربه بسیار بالایی در درمان اختلال رشد دارد.

علائم اختلال رشد در کودکان چیست؟

در حالت عادی رشد کودکان به صورت طبیعی می‌باشد اما در مواردی ممکن است کودک دچار اختلال در رشد باشد. علائم اختلال رشد در هر نوزاد یا کودک متفاوت می‌باشد اما به طور کلی اختلال رشد در کودکان نشانه هایی دارد که این نشانه ها عبارتند از :

• بی تابی و بی قراری
• وزن نامتناسب با سن کودک
• قد نامتناسب با سن کودک
• نداشتن واکنش های اجتماعی متناسب با سن
• تاخیر در تغییرات حرکتی
• مشکلات یادگیری و رفتاری
• کاهش اشتها
• کاهش سطح ایمنی بدن کودک
• خستگی کودک

عوامل اختلال رشد در کودکان

پزشک قبل از درمان باید بداند که علت اختلال رشد در کودک چیست؟ ممکن است در مواردی اختلال رشد مربوط به مشکلات پزشکی بوده و در مواردی دیگر به علت عوامل محیطی مانند سواستفاده قرار گرفتن. در ادامه این دو دلیل را به طور کامل توضیح می‌دهیم:

در برخی کودکان عوامل پزشکی منجر به اختلال رشد در آن ها می‌شود. عواملی مانند:

• فلج مغزی
• عفونت بلند مدت
• اختلالات متابولیک
• نقش اعضای مهم بدن
• ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون
• کم خونی یا سایر اختلالات خونی
• مشکلات گوارشی
• عوارض بارداری و وزن کم در زمان تولد
• مشکلات ریه یا قلب

عوامل محیطی دیگری نیز مانند محرومیت عاطفی، مشکلات اقتصادی، عادات غذایی بد مانند غذا خوردن جلوی تلویزیون، استرس شدید و .. نیز در ایجاد مشکلات اختلال در رشد نقش دارند.

انواع اختلال رشد کودکان

معمولا 3 نوع اختلال رشد کودک توسط پزشکان تشخیص داده می‌شود:

اختلال رشد کودک نوع 1

در این مورد قد و سر کودک طبیعی بوده ولی با کاهش وزن روبرو هستیم. در صورت عدم دریافت غذا به مقدار کافی، بدن از توده چربی و عضلات برای تامین مواد مغذی مورد نیاز استفاده کرده استفاده می‌کند.

اختلال رشد کودک نوع 2

در نوع دوم از اختلال رشد کودک دور سر طبیعی می‌باشد اما وزن و قد کاهش یافته که ممکن است ناشی از اختلالات اندوکرین، کوچک بودن ژنتیکی جثه یا دیستروفی استخوان باشد.

اختلال رشد کودک نوع 3

در این مورد قد و وزن و دور سر کمتر از حالت طبیعی می‌باشد که ممکن است ناشی از تاخیر در رشد در رحم، نقص سیستم ایمنی، عفونت های داخل رحمی و عوامل دیگر باشد.

زمان چکاپ اختلال رشد کودکان

اگر کودک شرایط نرمالی داشته باشد و اختلالی نداشته باشد، بهتر است در شش ماه اول شاخص های رشد در یک نمودار چارت شوند. در شش ماه دوم ایده آل این هست که هر دو ماه یک بار چک شود. البته این به شرطی که کودک هیچ اختلالی نداشته باشد و بعد از دوازده ماهگی، هر سه ماه یکبار آزمایشات تکرار شده باشد.

تشخیص اختلال رشد

برای تشخیص اختلال رشد در کودکان، پزشک نشانه هایی زیادی وجود دارد. اگر وزن کودک پایین تر از حد استاندارد بوده پزشک می‌تواند از طریق معاینه فیزیکی، آزمایش مدفوع و آزمایش خون اختلال رشد را تشخیص دهد. یکی از روش های دیگری که برای تشخیص مورد استفاده قرار می‌گیرد تصویربرداری تعیین سن استخوان است. در برخی موارد پزشک برای سنجش تونایی غده هیپوفیز در تولید هورمون رشد، ممکن است تست تحریک هورمون رشد را انجام دهد.

درمان اختلال رشد کودکان

روش مورد استفاده برای درمان به عامل آن بستگی دارد. اگر به دلیل عوامل تغذیه ای باشد می‌توان با انتخاب غذاهای سالم و مغذی آن ها را برطرف کرد. در صورتی که عامل روانشناختی موجب اختلال در کودک شده باشد درمان می‌تواند شامل بهبود روابط خانواده و وضعیت زندگی آن ها باشد. در برخی موارد کودکانی که دچار کمبود هورمون رشد، سندرم ترنر و نارسایی مزمن کلیه هستند پزشک از تزریق هورمون رشد برای درمان استفاده می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم درصورتی که کودک شما با اختلال رشد مواجه بودند به بهترین دکتر رشد و متابولیسم در تهران مراجعه کنید.

توصیه های اکید به والدین

به طور فیزیولوژیک کودکان در شش ماه دوم یک روند کاهش رشد را پیدا می‌کنند.

حمایت های روحی و روانی خانواده به ویژه پدر به همراه مادر در رفع این مشکل بسیار تاثیرگذار است.

در طول یک سال اول تولد حتی تا دو سال اول تولد، غذای کودک شیر مغزی مادر باید باشد.

حجم غذای کنترل شده، متناسب با سن کودک باشد. توجه داشته باشید حجم غذا در شیرخوارگان باید کم باشد.

سوالات متداول