تیروئید و رمضان :
تیروئید از غدد درونریز بدن با وزن تقریبی 15 تا 20 گرم است که در قسمت تحتانی گردن قرار دارد. ترشحات این غده مانند سایر غدد درونریز وارد خون شده و از این طریق به اندامها و سلولهای بدن میرسد. هورمونهای تیروئید در متابولیسم، سوخت و ساز بدن و رشد سلولی نقش اساسی دارند. یکی از اختلالهای شایع این غده، کمکاری تیروئید است که معمولا باعث علائمی چون ورم، چاقی، بیحالی، افسردگی، افزایش حساسیت به سرما و … میشود. پرکاری تیروئید نیز میتواند با علائمی مثل لاغری علیرغم پرخوری، اضطراب، بیخوابی، تپش قلب، تعریق، لرزش و … همراه باشد. البته این علائم ممکن است همزمان با یکدیگر دیده نشوند و فرد تنها بعضی از آنها را تجربه کند. افراد مبتلا به کمکاری یا پرکاری تیروئید که با درمان دارویی، بیماری خود را تحت کنترل درآوردهاند، میتوانند با اجازه پزشک اقدام به روزهداری کنند. روزهداری در این افراد با نکات مهمی همراه است که در ادامه به مبحث تیروئید و رمضان اشاره میشود.
کمکاری تیروئید و رمضان :
بیمارانی که برای تنظیم هورمونهای تیروئید از داروی لووتیروکسین استفاده میکنند باید این دارو را صبحها ناشتا با معده خالی مصرف کنند. اما در ماه رمضان لازم است که تغییراتی در زمان مصرف این دارو صورت بگیرد. اگر از دسته افرادی هستید که شبهای رمضان تا دیروقت بیدار میمانید و تنقلات مصرف میکنید؛ بهتر است زمان مصرف دارو را به افطار منتقل کنید تا معده کاملا خالی باشد. در این صورت باید روزه را با آب جوش یا چای کمرنگ باز کرده و بعد قرص خود را مصرف کنید. غذای اصلی را هم میتوانید یک ربع تا نیم ساعت بعد میل کنید. اما اگر مصرف تنقلات را از 12 شب به بعد قطع کرده و بهموقع میخوابید، میتوانید لووتیروکسین را قبل از خوردن سحری مصرف کنید.
پرکاری تیروئید :
در رابطه با مبحث تیروئید و رمضان باید گفت که افراد مبتلا به پرکاری تیروئید که از داروهایی مثل «متیمازول» یا «پروپیل تیواوراسیل» استفاده میکنند باید در ماه رمضان با مشورت پزشک در مصرف داروهای خود تغییراتی ایجاد کنند. نیمه عمر داروی متیمازول 8 ساعت است. اثر این دارو تا 3 نیمه عمر در بدن باقی میماند. به همین دلیل فردی که با مصرف متیمازول در 3 وعده (صبح، ظهر و شب) بیماری خود را تحت کنترل درآورده است، میتواند در ماه رمضان هر 3 قرص را یکجا بعد از افطار مصرف کند. اما افرادی که از داروی پروپیل تیواوراسیل استفاده میکنند نباید آن را در یک وعده یکجا مصرف کنند زیرا نیمه عمر این دارو 2 ساعت است و اثر آن فقط تا 6 ساعت در بدن باقی میماند. به همین دلیل پروپیل تیواوراسیل باید به صورت منقسم در 3 تا 4 وعده خورده شود. از آنجایی که زمان ناشتایی در ماه رمضان بسیار طولانی است، عدم مصرف این دارو میتواند حتی باعث بازگشت پرکاری تیروئید شود؛ بهخصوص اگر فرد در هفتههای اول درمان باشد. این دسته از افراد میتوانند با مشورت پزشک داروی خود را به متیمازول تغییر دهند و بعد روزه بگیرند.
پرکاری تیروئید و رمضان :
بیمارانی که در فاز حاد پرکاری تیروئید قرار دارند به شدت دچار افزایش متابولیسم، اشتها، ضربان قلب، فشار خون، اضطراب و بیخوابی میشوند. این افراد باید برای کنترل علائم خود از داروهای مختلف استفاده کنند. برای مثال جهت کنترل ضربان قلب باید هر 8 ساعت داروی پروپرانولول بخورند. بنابراین روزهداری در فاز حاد پرکاری تیروئید مجاز نیست. این دسته از بیماران تنها زمانی میتوانند روزه بگیرند که 2 هفته از مصرف داروهایشان گذشته و هورمونهایشان تحت کنترل درآمده باشد. در این شرایط فرد میتواند با تغییر داروی خود به متیمازول طبق دستور پزشک اقدام به روزهداری کند. افرادی که در فاز حاد سرطان تیروئید و دوران یددرمانی قرار دارند نیز مجاز به روزهداری نیستند و باید قضای آن را در ماههای بعد از درمان به جای آورند.
با تشکر مدیریت سایت دکتر مهران زمان زاده متخصص غدد ، داخلی و متابولسیم .