درمان کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید زمانی حاصل می شود که غده تیروئید به میزان نیاز هورمون تیروئید ترشح نمی کند . زنان بیش از مردان به این عارضه مبتلا می گردند و در بین زنان افراد مسن در معرض خطر بیشتری هستند. کم کاری تیروئید به مرور زمان می تواند سبب بروز سایر بیماری ها و عارضه ها نظیر چاقی ، درد مفصل ، نازائی و یا بیماری های قلبی گردد.

تیروئید غده ای است که هورمون تیروکسین و تری یدوتیرونین را به داخل خون ترشح می کند. فرم ظاهری غده تیروئید همچون بال های پروانه ای است که در مقابل گردن قرار دارد. کم کاری تیروئید یکی از بیماری های شایع  مربوط به نارسایی این غده است و در ادامه به توضیح این بیماری خواهیم پرداخت.

در بیماری کم کاری تیروئید غده نامبرده هورمون های مورد نیاز بدن را به اندازه ترشح نمی کند به این ترتیب عوارض و مشکلاتی با هیبت بیماری در بدن فرد ظاهر می گردند. بیشترین احتمال بروز کم کاری تیروئید در زنانی است که بالای از 60 سال سن دارند این افراد خیلی بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار هستند این بیماری باعث پیدایش بیماری های دیگری چون ناباروری ، درد مفاصل ، مشکلات قلب و عروق ، چاقی و . . . می شود و علاوه بر این مشکلات موجب بالا رفتن سطح کلسترول خون و کم شدن تعداد ضربان قلب خواهد شد.

چگونه از اختلال تیروئید خود با خبر شوم ؟

دکتر شما می تواند با تست میزان هورمون های تیروئید در خون ، پرفشاری تیروئید و کم کاری تیروئید را تشخیص دهید. پزشکان اندازه گیری هورمون های ترشح شده توسط  تیروئید، و همچنین هورمون تستوسترون (TSH)، یک ماده شیمیایی آزاد شده توسط غده هیپوفیز است که باعث تولید هورمون در تیروئید است را انجام می دهند.
هنگامی که شما هیپوتیروئیدی هستید، مقدار بالاتر TSH در خون شما جریان دارد، زیرا بدن شما تلاش می کند تولید هورمون های تیروئید را افزایش دهد. معکوس با هیپرتیروئیدیسم درست است که سطح TSH پایین تر از حد نرمال است و سطح هورمون ترویج گردش خون بالا است.

شناسایی هیپرتیروئیدیسم

برای شناسایی علت هیپرتیروئیدیسم، پزشکان اغلب از آزمایشهای جذب رادیواکتیو یدید استفاده می کنند که میزان یدید جذب شده توسط غده تیروئید را ردیابی می شود . یدید که از غذاهایی که می خوریم به دست می آید، یک عنصر کلیدی در تولید هورمون تیروئید است، بنابراین مقدار یدید تیروئید جذب می شود و نشانگر قابل اعتماد بودن میزان هورمون غده است. برای این آزمایش، دکتر یک وسیله را روی گردن خود قرار می دهد تا اندازه گیری رادیواکتیویته پس زمینه در آن باشد. سپس، شما باید یک مقدار کمی از یدید رادیواکتیو را در قالب مایع یا کپسول فرو برد. بعد از یک زمان معین (معمولا 4-6 ساعت و در 24 ساعت)، پزشک دوباره روی گردن خود قرار می دهد تا میزان یدید رادیواکتیو را در تیروئید خود اندازه گیری کند.
این آزمایش نشان می دهد که غده مقدار زیادی از یدید را جمع آوری می کند، پزشک ممکن است یک اسکن رادیو اکتیو را دریافت کند. در این آزمایش، پزشک با استفاده از یک فیلم ویژه برای ایجاد یک عکس که محل دقیق یدید رادیواکتیو را در غده تیروئید نشان می دهد.

اسکن برای مثال نشان می دهد اگر یدید در گره ها جمع آوری شود، نشان می دهد که گره ها مسئول تولید بیش از حد هورمون هستند. اگر اسکن نشان دهد که یدید در تمام بافت به همان اندازه گسترش می یابد، کل تیروئید در تولید بیش از حد دخالت دارد.

نودل هایی که ناگهان ظاهر می شوند معمولا کیست های پر از مایع هستند و اغلب خوش خیم هستند. آنها می توانند با امتحان سونوگرافی غیر تهاجمی ارزیابی شوند. آزمایش خون نشان می دهد که گره ها تولید بیش از حد هورمون تیروئید را تولید می کنند، ممکن است دکتر شما را برای ابتلا به هیپرتیروئیدیسم درمان کند.

نشانه های کم کاری تیروئید

افراد مختلف علائم مختلفی را تجربه می کنند که شایع ترین آنها شامل موارد زیر می گردد :

• خستگی
• یبوست
• خشک شدن پوست
• اضافه وزن بدون دلیل
• پف صورت
• تغییر صدا
• ضعیف شدن ماهیچه ها
• بالا رفتن چربی خون
• درد مفاصل
• ورم مفاصل
• ریزش مو
• کاهش ضربان قلب
• افسردگی
• اختلال در حافظه
• نشانه های تیروئید در نوزادان
• زردی پوست صورت
• زردی سفیدی چشم
• زبان بزرگ و بیرون زده
• پف صورت
• خفگی
• یبوست
• کم بودن حجم عضلات
• خواب آلودگی و خواب زیاد
• علائم در کودکان و نوجوانان
• رشد کم
• کوتاهی قد
• بلوغ دیر رس
• عدم رشد دندان های دائمی
• رشد ضعیف ذهنی

نشانه های کم کاری تیروئید در نوزادان

• پر خوابی
• یبوست
• زرد شدن رنگ چهره و چشم های نوزاد
• حجیم بودن زبان و بیرون آمدن آن
• ورم صورت
• خفه گی پی در پی
• کاهش سایز عضلات

نشانه های کم  کاری تیروئید در افراد نوجوان و کودک

• تاخیر در بلوغ و رشد دندان های دائمی
• کوتاه ماندن قد کودک یا نوجوان
• ضعف عضلانی و سایز کوچک عضلات
• کند ذهنی خفیف و کم شدن سرعت رشد ذهنی

دلایل بروز تیروئید کم کار

موارد زیر در کم کاری تیروئید نقش پررنگ و بسزایی دارند:

درمان ناشایست پرکاری تیروئید: چنانچه فردی برای درمان تیروئید پرکار خود اقدام کند در صورت تجویز روش های درمانی نامناسب ممکن است کم کاری تیروئید بروز کند.

انجام جراحی تیروئید : اگر به هر دلیلی لازم باشد جراحی تیروئید انجام شود نباید قسمت های زیادی از این غده برداشته شوند این امر موجب کاهش عملکرد غده تیروئید در ترشح هورمون ها شده و بیمار برای رفع کم کاری تیروئید تا پایان عمر ناچار است از هورمون تیروئید استفاده کند.

استفاده از برخی دارو ها : مصرف برخی دارو ها موجب بروز کم کاری تیروئید می شود دارویی چون لیتوم از این دسته است برای پیشگیری از این عارضه لازم است در صورت تجویز دارو برای درمان سایر بیماری ها با پزشک خود مشورت نمایید.

برخی بیماری های خود ایمنی : در این نوع بیماری ها سیستم ایمنی بدن فرد به داخل بدن آسیب زده و با حمله به سیستم های داخلی آن موجب اعمال ضرر و صدمه به غده تیروئید خواهد شد.

چه کسانی در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند

• زنان بالای 60 سال
• مبتلایان بیماری های خود ایمنی
• وراثت
• سابقه جراحی تیروئید
• زنان باردار
• زنان به تازگی زایمان کرده
• افراد تحت درمان پر کاری تیروئید
• دریافت تشعشع در بالای قفسه سینه یا گردن

عوارض کم کاری تیروئید

گواتر ( بزرگ شدن غده تیروئید) : بزرگ شدن گواتر می تواند بر زیبایی ظاهری شما و همچنین تنفس و بلع شما تاثیر بگذارد.
بیماری های قلبی: کم کاری تیروئید سبب افزایش کلسترول می شود که برای قلب مضر می باشد همچنین سبب بزرگ شدن قلب و نارسائی قلبی می گردد.
مشکلات روحی : کم کاری سبب افسردگی و کاهش عملکرد ذهن می شود.
نروپاتی محیطی : عدم درمان به موقع کم کاری می تواند سبب آسیب اعصاب محیطی گردد. از علائم این بیماری می توان به درد ، بی حسی و سوزن سوزن شدن بدن اشاره کرد .
ناباروری : پایین بودن میزان هورمون تیروئید می تواند بر روی تخمک گذاری تاثیر گذارد
نقص مادرزادی: مادران مبتلا بیش از سایر مادران در معرض زایمان کودکان با نقص عضو هستند.

انواع کم کاری غده تیروئید

شایع ترین کم کاری تیروئید تولید نشدن کافی هورمون  T4توسط غده تیروئید است.
نوع دیگری از کم کاری تیروئید زمانی است که غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید را به اندازه لازم تولید نمیکند.که به آن کم کاری تیروئید هیپوفیزی نیز گفته می شود.
هیپوتالاموس قسمتی از مغز می باشد که کارکرد غدد بدن را کنترل می کند زمانی که  هیپوتالاموس عملکرد صحیحی نداشته باشد ممکن است فرد به کم کاری تیروئید مبتلا شود.
برخی اوقات نیز کم کاری به علت مصرف داروهای دیگر است اما این مورد بسیار کم در افراد دیده شده است.

تشخیص بیماری کم کاری تیروئید بر اساس علائم دیده شده در بیمار انجام می شود و متخصص سوابق بیماری فرد را بررسی کرده و آزمایشات تیروئید برای وی تجویز می شود در این آزمایش ها TSH ، T4، T3 و پادتن های ضد تیروئید بررسی می شود.موارد زیر برا ی تشخیص بیماری بسیار حائز اهمیت است.
سطح افزایش یافته هورمون TSH:این هورمون تحریک کننده تیروئید بوده و تولید این هورمون هیپوفیزی در مواقعی که تولید هورمون غده تیروئید کم شده باشد افزایش پیدا می کند.
T4هورمون تیروئید فعال در خون است و برای هر فردی متفاوت با فرد  دیگر بوده است اما دارای یک حد طبیعی می باشد.T3 و T4 تحت تاثیر ترشحات TSH است.

رژیم غذایی کم کاری تیروئید

غده تیروئید موظف است هورمون های ضروری بدن را برای تنظیم سوخت و ساز بدن تولید کند و ممکن است اختلالات موجود در متابولیسم بدن به علت کم کاری تیروئید و علتی برای درمان اختلالات تیروئید باشد.علت به وجود آمدن  کم کاری می تواند مادرزادی و یا به علل محیطی باشد.یکی از درمان هایی که در کنار درمان دارویی برای افراد دارای این بیماری در نظر گرفته شود رژیم درمانی است.بیماران می توانند رژیم غذایی خود را کنترل کنند تا علائم  این بیماری تشدید پیدا نکند.پس بهتر است برای خود یک برنامه غذایی تنظیم کنید و بعضی از مواد غذایی را روزانه مصرف کنید و در خوردن برخی از مواد غذایی پرهیز کنید .

در زمان کم کاری تیروئید چه مواد غذایی باید مصرف شود؟

غده تیروئید ، یُد موجود در غذا را جذب کرده و هورمون های T3 و T4را می سازد.خوراکی هایی که  دارای ید کافی هستند برای مقابله با بیماری کم کاری تیروئذ موثر عمل می کند. از جمله مواد غذایی که دارای ید هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غذاهای دریایی مانند ماهی  و میگو
• نمک یددار
• ماهی های آب های شور
• غذاهای حاوی سلنیوم:سلنویم یک ماده معدنی مهم بوده ودر آنزیم هایی که از سلول ها در مقابل رادیکال های آزاد محافظت می کند وجود دارد و همچنین سلنیوم برای برقراری فعالیت طبیعی سیستم ایمنی بدن و غده تیروئید لازم است.
• گوشت گاو و یا گوساله
• مرغ
• ماهی تن
• لبنیات
• سیر
• پیاز
• ماکارونی
• برنج پخته
• حبوبات

مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بهتر است در برنامه غذایی قرار بگیرد.هز جمله مواد غیبر دار می توان به سبزی و میوه ها و غلات سبوس دار اشاره کرد.
مصرف مواد غذایی با منابع ویتامین های E,B,A,C به این بیماران توصیه می شود.

انواع کم کاری غده تیروئید

شایع ترین کم کاری تیروئید تولید نشدن کافی هورمون  T4توسط غده تیروئید است.
نوع دیگری از کم کاری تیروئید زمانی است که غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید را به اندازه لازم تولید نمیکند.که به آن کم کاری تیروئید هیپوفیزی نیز گفته می شود.
هیپوتالاموس قسمتی از مغز می باشد که کارکرد غدد بدن را کنترل می کند زمانی که  هیپوتالاموس عملکرد صحیحی نداشته باشد ممکن است فرد به کم کاری تیروئید مبتلا شود.
برخی اوقات نیز کم کاری به علت مصرف داروهای دیگر است اما این مورد بسیار کم در افراد دیده شده است.

تشخیص کم کاری تیروئید

تشخیص بیماری کم کاری تیروئید بر اساس علائم دیده شده در بیمار انجام می شود و متخصص سوابق بیماری فرد را بررسی کرده و آزمایشات تیروئید برای وی تجویز می شود در این آزمایش ها TSH ، T4، T3 و پادتن های ضد تیروئید بررسی می شود.موارد زیر برا ی تشخیص بیماری بسیار حائز اهمیت است.
سطح افزایش یافته هورمون TSH:این هورمون تحریک کننده تیروئید بوده و تولید این هورمون هیپوفیزی در مواقعی که تولید هورمون غده تیروئید کم شده باشد افزایش پیدا می کند.
T4هورمون تیروئید فعال در خون است و برای هر فردی متفاوت با فرد  دیگر بوده است اما دارای یک حد طبیعی می باشد.T3 و T4 تحت تاثیر ترشحات TSH است.

رژیم غذایی کم کاری تیروئید

غده تیروئید موظف است هورمون های ضروری بدن را برای تنظیم سوخت و ساز بدن تولید کند و ممکن است اختلالات موجود در متابولیسم بدن به علت کم کاری تیروئید باشد.علت به وجود آمدن  کم کاری می تواند مادرزادی و یا به علل محیطی باشد.یکی از درمان هایی که در کنار درمان دارویی برای افراد دارای این بیماری در نظر گرفته شود رژیم درمانی است.بیماران می توانند رژیم غذایی خود را کنترل کنند تا علائم  این بیماری تشدید پیدا نکند.پس بهتر است برای خود یک برنامه غذایی تنظیم کنید و بعضی از مواد غذایی را  روزانه مصرف کنید و در خوردن برخی از مواد غذایی پرهیز کنید .

در زمان کم کاری تیروئید چه مواد غذایی باید مصرف شود؟

غده ی تیروئید ، یُد موجود در غذا را جذب کرده و هورمون های T3 و T4را می سازد.خوراکی هایی که  دارای ید کافی هستند برای مقابله با بیماری کم کاری تیروئذ موثر عمل می کند. از جمله مواد غذایی که دارای ید هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غذاهای دریایی مانند ماهی  و میگو
• نمک یددار
• ماهی های آب های شور

غذاهای حاوی سلنیوم: سلنویم یک ماده معدنی مهم بوده ودر آنزیم هایی که از سلول ها در مقابل رادیکال های آزاد محافظت می کند وجود دارد و همچنین سلنیوم برای برقراری فعالیت طبیعی سیستم ایمنی بدن و غده تیروئید لازم است.

• گوشت گاو و یا گوساله
• مرغ
• ماهی تن
• لبنیات
• سیر
• پیاز
• ماکارونی
• برنج پخته
• حبوبات

مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بهتر است در برنامه غذایی قرار بگیرد.هز جمله مواد غیبر دار می توان به سبزی و میوه ها  و غلات سبوس دار اشاره کرد.
مصرف مواد غذایی با منابع ویتامین های E,B,A,C به این بیماران توصیه می شود.

مشکلات ناشی از کم کاری تیروئید در دوران بارداری

هیپو تیروئیدی یا کم کاری تیروئید بیماری است که در واقع  باعث می شود غدد تیروئید کم فعال شوند ، این مشکل  زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید میزان هورمون تیروئیدی (بخصوص هورمون T4)  آن بسیار کم و یا از حد معمول کم تر باشد ، این بیماری در ابتدا بدون ایجاد مشکل خواهد بود اما بدون درمان شدن ممکن است مشکلات بزرگی را با خود به همراه داشته باشد ، از این رو توصیه می شود که مرتبا توسط متخصص غدد و متابولیسم معاینه و بررسی شوید .

کم کاری تیروئید که با فعالیت کم غدد تیروئید همراه است باعث  کاهش بسیاری از فعالیتهای بدن می شود . هورمون T4 عملکردهای اساسی بدن را از قبیل ضربان قلب ، هضم غذا ، رشد فیزیک و ذهنی تنظیم می‌کند. گرچه کم کاری تیروئید می‌تواند موقتی باشد، ولی معمولاً یک وضعیت دائمی است. برخی مطالعات نشان می‌دهند که 10 درصد زنان و 3 درصد مردان کم کاری تیروئید دارند.

یکی از مشکلاتی که بعد از کم کاری تیروئید خواهید داشت اختلالاتی است که در بارداری و یا دوران بارداری به وجود خواهد آورد ، در صورتی که زن قبل از بارداری و یا حین بارداری دچار کم کاری تیروئید شود باید این مشکل فورا حل شود چرا که ممکن است عوارضی برای جنین و یا مادر باردار به همره داشته باشد .

بارداری مشکلات بسیاری را برای مادر خواهد داشت که باید تحت کنترل قرار گیرد.یکی از مهمترین مشکلات بارداری کم کاری تیروئید است که باید درمان گردد تا زایمان با موفقیت انجام گیرد.برخی از مشکلات تیروئید بدین صورت هستند.

1- زایمان زودرس
2- مسمومیت باردرای
3- سقط جنین
4- فشار خون ناشی از بارداری
5- اختلالات رشد در کودک
6- آسیب های مغزی در کودک
7- کاهش آهن بدن
8- افزایش فشار خون