سندروم متابولیک زمانی رخ میدهد که افزایش فشار خون، قند خون بالا، چربی اضافه در اطراف کمر و سطوح غیر طبیعی کلسترول با هم در فرد رخ داده و فرد را در معرض ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت نوع 2 و سکته قلبی قرار دهد. داشتن یکی از این موارد به معنای ابتلا به سندروم متابولیک نیست، اما فرد در معرض خطر بیشتر، برای ابتلا به بیماری های جدی تر قرار میگیرد. امروزه این بیماری بسیار شایع بوده و کسب اطلاعات در مورد آن واجب است، پس با ما همراه باشید.
سندروم متابولیک چیست؟
سندروم متابولیک مجموعه ای از اختلالات است که وقتی همراه با هم اتفاق بیفتند، خطر بیماری قلبی، سکته و دیابت نوع 2 را افزایش میدهند. سندروم متابولیک با نام های دیگری مثل سندروم X و سندروم مقاومت به انسولین نیز شناخته میشود. به طور کلی سندروم متابولیک شرایطی است که در آن روند تولید و تجزیه مواد شیمیایی در بدن با اختلال مواجه است.
علت سندروم متابولیک
این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن ها چاقی میباشد. در ادامه به معرفی عوامل دیگری که باعث ایجاد سندروم متابولیک میشوند، میپردازیم:
سن
خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن، زیادتر میشود.
دیابت
احتمال مبتلا به سندروم متابولیک، در بانوان باردار مبتلا به دیابت نوع 2 یا داشتن سابقه خانوادگی وجود دارد.
مقاومت به انسولین
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس برای کمک به ورود قند به درون سلول ها و استفاده به عنوان سوخت سلول ها، ساخته میشود. افرادی که دچار مقاومت به انسولین هستند، سلول ها به طور طبیعی به انسولین پاسخ نداده و گلوکز نمیتواند به سادگی وارد سلول ها شود. حتی با تلاش بدن برای ساخت مقدار بیشتری انسولین و تلاش برای کاهش قندخون، سطح قند خون افزایش مییابد.
اختلال عملکردی اندام ها
اگر اندام های بدن به درستی کار نکنند، احتمال ابتلا به این سندروم افزایش پیدا میکند.
علائم سندروم متابولیک چیست؟
این بیماری علائم دقیق و مشخصی نداشته و به مرور زمان مشکلات پزشکی این سندروم ایجاد میشود. به طور کلی علائم زیر از نشانه های سندروم متابولیک است:
- داشتن تری گلیسیرید بالا و چربی خون پایین
- فشار خون بالا
- ناتوانی در کنترل سطح قند خون
- داشتن اضافه وزن یا داشتن چربی بیش از حد در اطراف کمر
- کبد چرب
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
تشخیص سندروم متابولیک
پزشک برای تشخیص این بیماری از چندین آزمایش مختلف استفاده میکند. به این آزمایشات CMP (پنل متابولیک) میگویند. این آزمایشات عبارتند از:
آزمایش تری گلیسرید خون ناشتا
اگر مقدار تری گلیسرید خون ناشتا مساوی یا بیشتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر باشد، نشان دهنده سندروم متابولیک است.
آزمایش قند خون
وجود سطوح 100 میلی گرم بر دسی لیتر و بالاتر گلوکز خون ناشتا، یک عامل خطر این بیماری محسوب میشود.
تست کلسترول
سطوح 40 میلی گرم در دسی لیتر در مردان و 50 میلی گرم در زنان در معرض ابتلا به سندروم متابولیک هستند.
درمان سندروم متابولیک
بعد از انجام آزمایشات و تشخیص پزشک اگر به سندروم متابولیک مبتلا هستید، با مشورت پزشک خود باید تغییراتی در سبک زندگی داشته باشید که در ادامه آن ها را بیان میکنیم:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- جراحی متابولیک
- کاهش وزن 7 تا 10 درصدی که به کاهش فشار خون و مقاومت به انسولین کمک میکند.
- توقف مصرف سیگار
- فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی روزانه
- دارو درمانی بنابر تشخیص پزشک
- کاهش و کنترل استرس و اضطراب