هیپوتالاموس
به قسمتی از مغز افراد، هیپوتالاموس گفته می شود. که در کنار غده هیپوفیز، در ناحیه مغز دوم در ناحیه بالای ساقه مغز، دقیقا زیر تالاموس قرار دارد. و به اندازه یک بادام کوچک دیده می شود. از مهم ترین وظایف این غده، ارتباط بین دستگاه عصبی و غدد درون ریز یا هیپوفیز است که این غدد کار ترشح هورمون ها را عهده دار می باشند. یکی از عملکرد های مهم غده هیپوتالاموس، فرآیند متابولیکی و فعالیت های سیستم عصبی به صورت خودکار می باشد، که رگ های خونی میان غده هیپوتالاموس و غده هیپوفیز، ترشح می کند. غده هیپوتالاموس با غده هیپوفیز ارتباط تنگاتنگی دارد. که اختلال و ناهنجاری در هر یک از این غدد، تشخیص بیماری را برای پزشک معالج سخت و دشوار می سازد.
غده هیپوفیز یکی از غددی است که در جمجمه انسان به شکل فندق، در پایین استخوان حفره یعنی پایین مغز وجود دارد، که توسط حفره استخوانی محافظت می شود. و شامل لوب خلفی و لوب قدامی می باشد. هر یک از این لوب ها از یک تابع خاص به عنوان جلو و وسط، به منظور ترشح هورمون هایی مانند: هورمون رشد، هورمون شیر آدرنوکورتیکو، هورمون محرک تیروئید Viatbran که بخشی از آدنوکارسینوم غده تیروئید را عهده دار می باشند.
برخی از عملکردهای غده هیپوتالاموس در بدن افراد، عبارتند از:
- ایجاد تعادل در دمای بدن
- تنظیم احساسات پیچیده و خلق و خو
- برقراری ترشحات غده روده و معده
- تنظیم برنامه غذایی و وزن
- تنظیم فشار خون و ضربان قلب افراد
چنانچه ضربه ناگهانی به سر وارد شود، باعث اختلال و ناهنجاری در هیپوتاموس می شود، که بیماری هیپوتالامیکی را به دنبال دارد. این نوع بیماری می تواند شامل سوء تغذیه و ناهنجاری و اختلالات خواب افراد باشد. اگر هر یک از غدد هیپوتالاموس کم و زیاد شود، برسلامتی فرد تاثیر به سزایی می گذارد.
اگر هورمون تالاموس بیش از اندازه رشد کند، باعث اختلالات در قاعدگی یا بزرگ شدن جمجمه سر می شود.
اما چنانچه هورمون تالاموس بنا به دلایلی کم یا خفیف شود، باعث کاهش حجم عضلانی بدن یا بلوغ دیر رس در کودکان می شود.
برخی علائم که نشانگر بیماری هیپوتالاموس است، عبارتند از:
- خستگی و کسالت
- ریزش مو و شکننده شدن آن
- تعرق بیش از حد
- ضعف عضلانی
- خونریزی شدید در سیکل قاعدگی
- چاقی و افزایش وزن