چاقی و هورمون :
وظیفه ی هورمون ها تنظیم بسیاری از فرآیند های مختلف بدنی است . یکی از دلایل چاقی ، همین هورمون ها هستند . مهم ترین هورمون هایی که بر اشتها ، توزیع چربی و متابولیسم بدن تاثیر گذارند ، عبارتند از : انسولین ، لپتین ، هورمون رشد و هورمون های جنسی . در مورد اشخاصی که دچار اضافه وزن و چاقی هستند میزان و اندازه هورمون های نام برده موجب تجمیع چربی در بخش های مختلفی از بدن می شود .
مجموعه غده های بدن با عنوان غدد درون ریز معروفند که هورمون مترشحه را به داخل گردش خون وارد می نمایند زیاد شدن غیرطبیعی هورمون ها و یا کم شدن آنها می تواند چاقی را به وجود آورد از سوی دیگر ، چاق شدن و اضافه وزن نیز می تواند میزان ترشح هورمون ها را از حالت عادی خارج نماید .
چاقی و هورمون لپتین :
این هورمون از جانب سلولهای چربی ساخته شده و به جریان خون وارد می شود این هورمون میزان ذخایر چربی بدن را کنترل کرده و حجم تجمع آنها را مدیریت می نماید . حجم هورمون لپتین در افراد چاق بیشتر است که وظیفه کاهش اشتها را به درستی انجام دهد ولی اشخاص چاق اکثرا به هورمون لپتین حساسیت نداشته و پیام های این هورمون در افراد چاق از سوی مغز نادیده انگاشته می شود.
چاقی و هورمون انسولین :
انسولین از جانب پانکراس ساخته شده و می تواند میزان کربوهیدرات بدن و متابولیسم چربی ها را کنترل نماید . هورمون انسولین سطح قند خون را در حالت طبیعی و مورد نیاز نگه می دارد . برخی از افراد چاق توان دریافت سیگنال های انسولینی را از دست داده و به این ترتیب در بعضی از بخش های بدن میزان و حجم قند خون تنظیم نمی شود که بیماری دیابت نوع 2 و سندرم متابولیک اتفاق می افتد.
چاقی و هورمون جنسی :
آن طور که در تحقیقات علمی مشخص شده ، آندروژن و استروژن وظیفه کنترل چربی بدن را از لحاظ توزیع به عهده دارند. استروژن هورمون جنسی است که از جانب تخمدان ها ساخته شده پس از یائسگی دیگر استروژن کافی در تخمدان ها و بیضه ها تولید نمی شود ولی بیشترین میزان استروژن این افراد در چربی های موجود در بدن تولید می شود . اندروژن نیز در مردان جوان در بیضه ها ساخته می شود که با بالا رفتن سن ، میزان این هورمون به مرور کاهش یافته و پس از تغییرات تولید هورمون در بدن ، توزیع چربی در بخش های مختلف نیز تغییر کرده که مردان و زنان مسن دچار چاقی شکم و اضافه وزن خواهند شد.
چاقی و هورمون رشد :
غده هیپوفیز هورمون رشد را تولید کرده و در خون جاری می سازد این هورمون علاوه بر ساخت استخوان ها و افزایش قد ، وظیفه دیگری هم به عهده دارد که آن اثرگذاری بر سوخت و ساز بدن است . طبق یافته های محققان ، میزان هورمون رشد در افراد چاق بسیار کمتر از افراد دارای وزن طبیعی است .
هورمون کورتیزول :
هورمون کوتیزول با نام هورمون استرس نیز مشهور است . زمانی که زنی استرس می گیرد حد هورمون کورتیزول به بالاترین میزان رسیده که ترشح آن در بدن موجب بالا رفتن وزن می شود.
هورمون پروژسترون :
در صورت کمبود هورمون پروژسترون و یا نبود آن در بدن حجم چربی ها افزایش نیافته ولی بدن نیاز به تجمع آب و ذخیره آب را حس کرده که به این ترتیب در بعضی نواحی بدن پهن می شود و فرد چاق به نظر می رسد که به این ترتیب تاثیر هورمون پروژسترون در چاقی پررنگ به نظر می رسد.
هورمون تستوسترون :
مقدار هورمون تستوسترون در زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته بسیار بیشتر از زنان دیگر است نشانه ازدیاد آن هورمون رویش موهای ضخیم و زائد در صورت و نواحی غیرعادی از بدن است و دیگر این که ماهیچه های بدن سفت می شوند.
هورمون تیروئید :
در بدن برخی افراد ، هورمون تیروئید تعادل خود را از دست داده که در نتیجه چاقی بدن در اثر کمبود این هورمون و لاغری در اثر زیاد شدن هورمون تیروئید به ووقع می پیوندد که با اصطلاحات کم کاری تیررئید یا پرکاری تیروئید شناخته می شود .
هورمون های چاقی عامل اصلی برای بیماری ها :
چاقی ریسک بیماری هایی چون بیماری قلبی عروقی ، سکته قلبی ، سکته مغز ، سرطان ها و مرگ زودرس را به همراه داشته و به دلیل این که کیفیت زندگی و سبک زندگی نامطلوب می شود ، می توان گفت مهم ترین عامل کاهش طول عمر افزایش وزن و چاقی است همچنین زنانی که در اثر تولید زیاد استروژن دچار چاقی می شوند ، بیش از سایرین در معرض خطر سرطان پستان هستند .
با تشکر مدیریت سایت دکتر مهران زمان زاده متخصص داخلی ، غدد و متابولیسم .