تستوسترون نوعی هورمون استروئیدی آندروژن می باشد که باعث بزرگ شدن عضلات و بافت های توسط بیضه در آقایان و تخمدان در خانم ها، می شود. که به آن هورمون مردانه نیز می گویند. هیپوتالاموس و هیپوفیز وظیفه تولید و ترشح هورمون تستوسترون در بدن را به عهده دارند.
گاهی هورمون تستوسترون در آقایان بنا به دلایلی کم یا زیاد می شود، که بیمار باید سریع اقدام به درمان کند و برای این منظور باید به یک متخصص غدد خبره مراجعه نماید.
یکی از علل کمبود هورمون تستوسترون، افزایش سن (به خصوص 30 به بالا) می باشد، که این عارضه باعث کاهش هورمون آندروژن می شود و به آن یائسگی در آقایان می گویند. بیشتر اوقات عوارض جانبی خاصی ندارد. اما در صورت افت شدید این هورمون باعث کاهش میل جنسی و گرگرفتگی عضلات می شود. از دیگر علل کمبود هورمون تستوسترون افسردگی، انجام حرکات و ورزش های استقامتی، قرار گیری در معرض مواد شیمیایی و سمی و… می باشد.
علائم کمبود هورمون تستوسترون
- شکننده شدن استخوان یا پوکی استخوان
- کم خونی خفیف
- گرفتگی بیضه ها
- احساس خستگی و کسالت در طول روز
- تعرق بیش از حد طبیعی
- کوچک شدن بیضه ها
- عدم میل جنسی
- تاری دید
- افزایش وزن و چربی های اطراف شکم
- اختلال و ناهنجاری در نعوظ
- سردرد و سرگیجه
- بزرگ شدن سینه آقایان( این نشانه، عارضه سرطان پروستات را نیز به همراه دارد)
- شکننده شدن مو و ریزش فراوان آن
افراد مبتلا به بیماری دیابت، بیماری ایدز یا HIV و کلسترول بالا در خطر مستقیم کاهش هورمون تستوسترون قرار می گیرند.
شایان ذکر است که پرتو درمانی و شیمی درمانی در کاهش و کمبود هورمون تستوسترون نقش اساسی ایفا می کند.
تشخیص کمبود هورمون تستوسترون
- بررسی بالینی توسط متخصص غدد حاذق و باتجربه
- مراجعه به اورولوژیست
- انجام آزمایش خون
- اندازه گیری سلول های قرمز خون در بدن
درمان کمبود هورمون تستوسترون
مصرف برخی از داروهای حاوی تستوسترون به صورت ژل، قرص، چسب و یا تزریق صورت می گیرد.
هورمون درمانی: یکی از روش های ارزان اما با درد ،هورمون درمانی می باشد، که پزشک این روش را زیاد تجویز نمی نماید.
در صورت مشاهده هرگونه اختلال و عوارض مانند: فلج شدن دست ها و یا پاها، احساس درد در قفسه سینه، خون در ادرار، تشدید آسم، بیمار باید سریع برای درمان به متخصص غدد با تجربه مراجعه نماید، تا از پیشرفت این بیماری جلوگیری شود.